پیشگیری از آسیب و تهدیدات فضای مجازی بیتردید از بزرگترین چالشهای پیش روی والدین در فضای مجازی است. الزامی است که جوانان از انضباط رفتاری در فضای مجازی برخوردار باشند. منظور از این اصطلاح، رعایت آداب صحیح به هنگام ارسال ایمیل، پیامک و هر نوع دیگری از پیامرسانی الکترونیکی میباشد. پیامهای بسیاری ممکن است بصورت اشتباهی ارسال شود یا از آنها برداشت نادرستی شود و موجبات شرمندگی، تحقیر و حتی سو استفاده از ارسال یا دریافت کننده را فراهم آورد.
۱۰ راهکار اساسی برای محافظت فرزندان، از آسیب و تهدیدات فضای مجازی
۱. هرگز در تولید محتوا از اطلاعات شخصی استفاده ننمایید.
نام و نام خانوداگی، آدرس محل اقامت، تحصیل و تفریح، شماره تلفن ثابت و همراه، همگی از جمله اطلاعاتی است که منجر به یافتن شما خارج از فضای مجازی میگردد. در صورت استفاده از اینستاگرام، حتماً صفحه خود را بر روی حالت خصوصی تنظیم نموده و همچنین قبل از بارگذاری تصاویر، از حاضرین در عکس اجازه قبلی بگیرید.
۲. قبل از ارسال پیام، از صحت کامل ID گیرنده اطمینان حاصل نمایید.
حتماً از درستی ID مخاطبین خود اطمینان حاصل نمایید. این امر زمانی از اهمیت فوق العاده برخوردار است که با مخاطبین جدید و برای نخستین بار از طریق فضای مجازی ارتباط حاصل نمودهاید. شایان ذکر است بسیاری از جوانان با عدم دریافت پاسخ از طرف مقابل، سریعاً خشمگین شده و با مخاطب خود درگیر میشوند، در حالی که در مورد هرزنامه و اشکالات احتمالی فنی اپلیکیشنها اطلاع چندانی ندارند.
۳. زود باور نباشید.
به صرف اینکه شخصی در فضای مجازی خود را سیزده ساله معرفی نموده، بدین معنا نیست که وی واقعاً سیزده سال سن دارد و یا واقعاً دختر یا پسر است. مشکل اصلی فضای مجازی قابلیت تغییر هویت و عدم امکان کسب شناخت اولیه از مخاطب ناشناس است. پس هرگز از دوستی با کاربران اینترنتی ناشناس و قرار ملاقات با آنها خودداری نمایید.
۴.به پیامهای خشونتآمیز را با عصبانیت پاسخ ندهید.
به هنگام خشم، حتماً از گوشی یا رایانه خود دور شوید و قبل از ارسال پیام خوب فکر کنید. پیامهای نسنجیده و احساسی اغلب توهینآمیز و ناراحت کننده هستند و از طرفی پشیمانی شدید شما را در پی خواهد داشت. ارسال پیامهای خشونت آمیز، تهدید و آسیب بدنبال داشته و منجر به ارتکاب قلدری سایبری میشود. اگر چنین پیامی دریافت کردید، مورد وسوسه پاسخگویی قرار نگیرید. واکنش دقیقاً آن چیزی است که طرف مقابل به دنبالش است. "اوباش سایبری" لذت را در قدرت مأخوذ از ترس و خشم قربانی خود میدانند. تنها راه مقابله با قلدری اینترنتی، بی تفاوتی است.
۵.هرگز به پیام کاربران ناشناس اهمیت ندهید.
صحبت نکردن با غریبهها از توصیههای همیشگی والدین است. این اصل در فضای مجازی نیز صادق است. اگر از فرستنده پیام شناخت ندارید، کنجکاوی را کنار بگذارید و پیام را حذف کنید. این دست از پیامها نه تنها ممکن است برهم زننده آرامش باشد بلکه در مواقعی حامل ویروس و بدافزار نیز است.
۶.از فوروارد (بازنشر) پیامها خودداری کنید.
گرچه اکثر اشخاص از پیامهای سرگرم کننده استقبال میکنند ولی همگی از وقت و حوصله کافی برخوردار نیستند. برخی از شکارچیان سایبری با بازنشر پیام در فضای مجازی بدنبال جذب علاقمندان از طریق واکنش گیرندگان آن هستند. شمار زیادی از پیامهای در گردش، شایعات نگران کننده و یا واقعیات غیر مرتبط با رده سنی فرزندان است. از طرفی فرزندان مهارت و اطلاع کافی از واکنش صحیح با بازخوردهای منفی گیرنده پیام را ندارند.
۷. به هنگام ارسال ایمیل به بیش از یک نفر از BCC استفاده کنید.
توصیه میشود بههنگام ارسال یک پیام برای چندین نفر (ایمیل) حتماً از گزینه BCC استفاده نمایید. با BCC قادر خواهید بود آدرس ایمیل گیرندگان را از یکدیگر مخفی نمایید. به این ترتیب هرزنامه و دیگر تهدیدات جدیتر خنثی شده و از حریم خصوصی گیرندگان نیز حفاظت به عمل میآید.
۸. قبل از ارسال پیام آن را خوب بخوانید.
از آنجایی که پیامهای کتبی فاقد لحن کلام میباشد، بعضاً افراد در دریافت و برداشت از این پیامها دچار سو تفاهم میشوند. حتی المقدور از خلاصه نویسی و استفاده از اختصارات دوری کنید. پیام ارسال شده خود را بخوانید و اگر امکان ویرایش وجود ندارد، سریعاً توضیحات خود مبنی بر رفع سوتفاهم احتمالی را اضافه کنید. اگر چنانچه احساسات مخاطب خود را جریحه دار ساختهاید، از عذرخواهی باکی نداشته و در انجام آن درنگ ننمایید.
۹. به هنگام ابزار عقیده، مراقب موضوعات خاص باشید.
اشخاص پیرامون مباحث مختلف ابراز عقیده مینمایند اما در زمینههای خاصی بهتر است در بیان عقاید خود محتاطانه عمل کنیم. بخاطر داشته باشیم اینترنت سیطره جهانی داشته و شامل کاربرانی با فرهنگ، جنسیت و سنین متفاوت است. ممکن است صحبت از موضوعی عادی در کشوری مثل آلمان، در کشوری دیگر مانند هندوستان غیرعادی باشد. به هنگام گفتگو در مورد موضوعات مناقشه برانگیز همچون مذهب، سیاست، جنسیت و جنگ و صلح ، نسبت به مواضع دیگر کاربران محترمانه رفتار نمایید چرا که این موضوعات موجب تزریق هیجان به گفتگو کنندکان میشود و همانگونه که قبلاً ذکر شد، هیجان و فضای مجازی ترکیب چندان خوبی نیست! فراموش نشود بحث و جدل در فضای مجازی بهراحتی به دنیای واقعی نیز کشیده میشود.
۱۰. از ارسال اطلاعات محرمانه در فضای مجازی خودداری کنید.
در صورت وجود ضرورت نسبت به تحویل اطلاعات و اسناد محرمانه، به هیچ وجه از بستر فضای مجازی استفاده ننمایید چرا که احتمال خطا در ارسال اطلاعات حیاتی هرگز برابر با صفر نمیباشد. از طرفی مراجع قضایی اختیار لازم مبنی بر دستور بررسی ادله دیجیتال را دارند همچنان که مدیران و کارفرمایان قبل از جذب نیرو، ازOSINT استفاده مینمایند.(جستجوی پیشرفته ردپا در فضای مجازی) بخاطر سپاریم که محتوای بارگذاری شده در فضای مجازی، ماندگار خواهد بود.